Bạn có đang lên kế hoạch du học Mỹ và mong muốn có cơ hội làm việc để tích lũy kinh nghiệm? Chắc hẳn bạn đã nghe qua về OPT và CPT, hai chương trình làm việc hợp pháp phổ biến dành cho sinh viên quốc tế mang visa F-1. Tuy nhiên, không ít bạn vẫn còn nhầm lẫn và chưa thực sự hiểu rõ sự khác biệt cốt lõi giữa hai chương trình này. Việc lựa chọn sai hoặc vi phạm quy định có thể ảnh hưởng lớn đến tình trạng thị thực và cơ hội nghề nghiệp của bạn trong tương lai. Bài viết này của Du học Edutime sẽ là kim chỉ nam giúp bạn phân biệt rõ ràng, so sánh chi tiết và đưa ra lựa chọn phù hợp nhất cho lộ trình học tập và sự nghiệp của mình tại Mỹ.
Tìm hiểu về OPT và CPT
Để có thể so sánh và lựa chọn đúng đắn, trước hết chúng ta cần hiểu rõ bản chất của từng chương trình. Cả OPT và CPT đều là những cánh cửa mở ra cơ hội trải nghiệm môi trường làm việc chuyên nghiệp tại Mỹ, nhưng chúng hoạt động theo những cơ chế và quy định hoàn toàn khác nhau.
OPT là gì?
OPT (Optional Practical Training) là chương trình cho phép sinh viên quốc tế (visa F-1) được làm việc tạm thời tại Mỹ trong một khoảng thời gian nhất định. Công việc này phải liên quan trực tiếp đến chuyên ngành học của bạn. Mục đích chính của OPT là để sinh viên áp dụng kiến thức lý thuyết đã học vào môi trường làm việc thực tế, qua đó tích lũy kinh nghiệm quý báu.
Thời gian làm việc tiêu chuẩn cho OPT là 12 tháng. Đặc biệt, những sinh viên tốt nghiệp các ngành thuộc nhóm STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, và Toán học) có thể được gia hạn thêm 24 tháng, nâng tổng thời gian làm việc lên đến 36 tháng. Hầu hết sinh viên sử dụng OPT sau khi đã hoàn thành chương trình học (Post-completion OPT), nhưng bạn cũng có thể làm việc bán thời gian trong khi còn đi học (Pre-completion OPT). Thông tin chi tiết hơn về chương trình này bạn có thể xem OPT là gì trong du học Mỹ.
CPT là gì?
CPT (Curricular Practical Training) là chương trình đào tạo thực tế, được xem là một phần không thể thiếu trong chương trình học của sinh viên. Nói một cách đơn giản, công việc bạn làm trong khuôn khổ CPT phải là một yêu cầu bắt buộc của khóa học, chẳng hạn như chương trình thực tập, hợp tác xã (co-op), hoặc một môn học yêu cầu kinh nghiệm làm việc thực tế để được tính tín chỉ.
Chính vì vậy, CPT phải được tích hợp vào chương trình giảng dạy và được sự chấp thuận của trường. Đối tượng phù hợp với CPT là những sinh viên F-1 đang theo học các chương trình có cấu phần thực tập bắt buộc. Công việc phải liên quan chặt chẽ đến ngành học và bạn phải nhận được sự cho phép từ Nhân viên tư vấn sinh viên quốc tế (DSO) của trường trước khi bắt đầu làm việc. Xem thêm chi tiết CPT là gì trong du học Mỹ.
So sánh chi tiết OPT và CPT
Hiểu rõ định nghĩa là bước đầu tiên. Bây giờ, hãy cùng Edutime đi sâu vào so sánh các khía cạnh quan trọng nhất giữa OPT và CPT để bạn thấy rõ sự khác biệt và lựa chọn chương trình phù hợp với mục tiêu của mình.
Thời gian và giới hạn làm việc
Một trong những khác biệt lớn nhất giữa OPT và CPT nằm ở thời gian và quy định làm việc. Đối với OPT, bạn có tổng cộng 12 tháng làm việc toàn thời gian (hơn 20 giờ/tuần), thường là sau khi tốt nghiệp. Nếu bạn làm OPT bán thời gian (dưới 20 giờ/tuần) trong khi học, thời gian sẽ được trừ đi một nửa. Ví dụ, 2 tháng làm việc bán thời gian sẽ bị khấu trừ thành 1 tháng trong tổng số 12 tháng của bạn. Để biết thêm chi tiết về giới hạn làm việc, hãy tham khảo bài viết giới hạn giờ làm thêm của du học sinh Mỹ.
Ngược lại, CPT không có giới hạn tối đa về thời gian, nhưng nó bị ràng buộc bởi chương trình học. Tuy nhiên, có một quy định cực kỳ quan trọng bạn cần nhớ: nếu bạn sử dụng từ 12 tháng CPT toàn thời gian trở lên, bạn sẽ mất hoàn toàn quyền lợi tham gia chương trình OPT. Do đó, hầu hết sinh viên chỉ làm CPT bán thời gian trong kỳ học và toàn thời gian vào các kỳ nghỉ để bảo toàn quyền lợi OPT sau này.
Điều kiện và quy trình xin cấp phép
Quy trình đăng ký và cơ quan cấp phép của hai chương trình này hoàn toàn khác nhau. Để xin OPT, bạn phải nộp đơn (Form I-765) lên Sở Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS) và chờ họ cấp Thẻ cho phép làm việc (EAD). Quy trình này có thể mất từ 3 đến 5 tháng hoặc lâu hơn, vì vậy bạn cần lên kế hoạch nộp hồ sơ sớm. Điều kiện là bạn phải có visa F-1 và đã hoàn thành ít nhất một năm học toàn thời gian. Tham khảo hướng dẫn chi tiết về việc du học sinh Mỹ làm việc sau tốt nghiệp.
Trong khi đó, quy trình xin CPT lại đơn giản và nhanh chóng hơn rất nhiều. Bạn chỉ cần làm việc với Nhân viên tư vấn sinh viên quốc tế (DSO) tại trường của mình. Sau khi bạn có thư mời làm việc và chứng minh được công việc này là một phần của chương trình học, DSO sẽ cấp cho bạn một mẫu I-20 mới có ghi rõ sự cho phép làm CPT. Bạn không cần xin EAD từ USCIS và có thể bắt đầu làm việc ngay khi có I-20 mới.
Ưu điểm và hạn chế của OPT và CPT
Mỗi chương trình đều có những lợi thế và mặt trái riêng. Việc cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố này sẽ giúp bạn tận dụng tối đa cơ hội và tránh được những rủi ro không đáng có trên con đường sự nghiệp tại Mỹ.
Ưu điểm của OPT và CPT
Cả OPT và CPT đều mang lại lợi ích to lớn trong việc giúp sinh viên quốc tế tích lũy kinh nghiệm làm việc thực tế tại một trong những thị trường lao động cạnh tranh nhất thế giới. Bạn có cơ hội xây dựng mạng lưới quan hệ chuyên nghiệp, phát triển kỹ năng mềm và làm đẹp hồ sơ xin việc của mình.
Ưu điểm lớn nhất của OPT là sự linh hoạt. Bạn có thể làm việc cho gần như bất kỳ nhà tuyển dụng nào, miễn là công việc liên quan đến ngành học, và có thể làm việc toàn thời gian sau khi tốt nghiệp, tạo ra bước đệm vững chắc để tìm kiếm cơ hội ở lại lâu dài như xin visa H-1B. Tham khảo thêm quy trình chuyển OPT sang H1B mỹ nếu bạn quan tâm đến việc ở lại làm việc lâu dài.
Với CPT, lợi ích chính là bạn có thể kiếm thêm thu nhập và áp dụng kiến thức ngay trong quá trình học, giúp việc học trở nên thực tế và sinh động hơn.
Hạn chế và rủi ro khi sử dụng OPT và CPT
Bên cạnh những ưu điểm, cả hai chương trình đều có những quy định nghiêm ngặt mà bạn phải tuân thủ. Với OPT, bạn phải đối mặt với áp lực tìm việc trong một khoảng thời gian giới hạn. Theo quy định, bạn không được thất nghiệp quá 90 ngày trong suốt thời gian OPT 12 tháng. Thời gian chờ đợi USCIS xử lý hồ sơ cũng là một rủi ro, có thể khiến bạn bỏ lỡ cơ hội việc làm.
Đối với CPT, rủi ro lớn nhất là việc sử dụng quá 12 tháng làm việc toàn thời gian sẽ làm mất quyền lợi OPT. Ngoài ra, công việc CPT phải được chứng minh là một phần không thể thiếu của chương trình học, nếu không sẽ bị xem là vi phạm quy chế visa. Đăng ký sai chương trình hoặc vi phạm quy định về thời gian làm việc có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, bao gồm cả việc bị hủy visa.
Các vấn đề thường gặp và cách khắc phục
Quá trình đăng ký và sử dụng OPT và CPT có thể phát sinh nhiều vấn đề phức tạp. Nhận biết trước những khó khăn phổ biến và chuẩn bị phương án giải quyết sẽ giúp bạn điều hướng quá trình này một cách suôn sẻ và hiệu quả.
Vấn đề xin duyệt thời gian làm việc hay giấy phép
Một trong những lỗi phổ biến nhất khi đăng ký OPT là điền sai thông tin trên đơn I-765, nộp ảnh không đúng tiêu chuẩn, hoặc nộp đơn quá sớm hoặc quá muộn so với khung thời gian cho phép (90 ngày trước và 60 ngày sau ngày hoàn thành chương trình học). Những sai sót này có thể khiến hồ sơ của bạn bị từ chối hoặc trả về, làm chậm trễ quá trình và ảnh hưởng đến ngày bắt đầu công việc.
Để khắc phục, hãy luôn đọc kỹ hướng dẫn và kiểm tra lại hồ sơ nhiều lần trước khi nộp. Tốt nhất là tham khảo ý kiến từ DSO tại trường. Đối với CPT, vấn đề thường gặp là không chứng minh được sự liên quan mật thiết giữa công việc và chương trình học. Cách tốt nhất là làm việc chặt chẽ với giáo sư hướng dẫn và DSO để đảm bảo tất cả các giấy tờ đều thể hiện rõ yêu cầu học thuật của công việc.
Khó khăn khi chuyển đổi từ CPT sang OPT
Thực chất, đây không phải là một quy trình “chuyển đổi” trực tiếp mà là sự kết thúc của CPT và bắt đầu một quy trình xin OPT hoàn toàn mới. Khó khăn lớn nhất là đảm bảo bạn vẫn đủ điều kiện xin OPT. Như đã đề cập, nếu bạn đã sử dụng 12 tháng CPT toàn thời gian, bạn sẽ không còn đủ điều kiện. Bạn cũng có thể tham khảo bài viết làm việc tại mỹ sau khi hết OPT để biết thêm các lựa chọn khi thời hạn OPT kết thúc.
Để tránh mất quyền lợi, hãy theo dõi sát sao tổng số thời gian bạn đã làm CPT, đặc biệt là CPT toàn thời gian. Hãy thảo luận kế hoạch dài hạn với DSO của bạn từ sớm. Họ có thể tư vấn cho bạn cách cân bằng giữa việc thực tập CPT và bảo toàn quyền lợi OPT sau khi tốt nghiệp. Việc lập kế hoạch cẩn thận ngay từ đầu là chìa khóa để tận dụng cả hai chương trình một cách tối ưu.
Best Practices khi sử dụng OPT và CPT
Để hành trình làm việc tại Mỹ của bạn diễn ra thuận lợi và hợp pháp, việc tuân thủ các quy tắc và áp dụng những kinh nghiệm tốt nhất là vô cùng quan trọng. Dưới đây là những lời khuyên từ Edutime mà bạn nên ghi nhớ.
Luôn tham khảo ý kiến chuyên gia: Nhân viên tư vấn sinh viên quốc tế (DSO) tại trường là nguồn thông tin đầu tiên và quan trọng nhất của bạn. Đối với các trường hợp phức tạp, đừng ngần ngại tìm đến một luật sư di trú uy tín để có được lời khuyên chính xác.
Đảm bảo công việc liên quan trực tiếp đến ngành học: Đây là yêu cầu bắt buộc cho cả OPT và CPT. Hãy luôn chuẩn bị sẵn sàng để giải trình mối liên hệ này nếu được yêu cầu. Lưu lại mô tả công việc và các dự án bạn đã làm để làm bằng chứng.
Không làm việc vượt quá giới hạn: Tuyệt đối không bắt đầu công việc trước ngày được cho phép trên giấy tờ (I-20 cho CPT và thẻ EAD cho OPT) và chấm dứt công việc đúng hạn. Với OPT, hãy ghi nhớ quy tắc 90 ngày thất nghiệp và chủ động báo cáo tình trạng việc làm của bạn cho trường. Tìm hiểu thêm về có nên đi làm thêm khi du học Mỹ để nắm rõ các quy định làm thêm.
Nắm vững các bước thủ tục: Chủ động tìm hiểu và chuẩn bị hồ sơ từ sớm. Việc hiểu rõ quy trình sẽ giúp bạn tránh được những sai sót không đáng có, tiết kiệm thời gian và giảm bớt căng thẳng.
Cả OPT và CPT đều là những công cụ vô giá, cung cấp cho sinh viên quốc tế những trải nghiệm chuyên môn không thể tìm thấy trong sách vở. Chúng là cầu nối quan trọng giữa lý thuyết và thực tiễn, giúp bạn định hình con đường sự nghiệp và tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Hiểu rõ sự khác biệt về mục đích, thời gian và thủ tục của từng chương trình là yếu tố then chốt để bạn có thể xây dựng một kế hoạch học tập và làm việc thông minh, tuân thủ đúng luật pháp di trú của Mỹ. Đừng bao giờ ngần ngại đặt câu hỏi cho các chuyên gia tư vấn tại trường hoặc các đơn vị tư vấn du học uy tín như Edutime. Hãy bắt đầu lên kế hoạch cho hành trình của mình ngay hôm nay để tận dụng tối đa những cơ hội tuyệt vời này!
